Bazy dłużników takie jak BIK, BIG, KRD gromadzą negatywne wpisy. Przetwarzają informacje o osobach, które mają zaległości w spłacie swoich zobowiązań finansowych, które mogą obejmować kredyty bankowe, rachunki za usługi, zobowiązania wobec operatorów sieci komórkowej, opłaty za usługi medyczne, a nawet niespłacone mandaty.
Z tego powodu ważne jest regularne sprawdzanie swojego statusu w bazach dłużników i w razie wątpliwości czyszczenie negatywnych wpisów. Regularna kontrola baz dłużników takich jak BIK, BIG czy KRD pozwala na szybką reakcję na ewentualne błędy lub nieaktualne informacje. Czasami możemy nie być świadomi zaległego długu, zwłaszcza jeśli wynika on z niewielkiej kwoty zapomnianej do zapłaty czy zwykłej pomyłki administracyjnej. Regularne sprawdzanie umożliwia szybką identyfikację i rozwiązanie takich problemów.
Co w artykule?
Ponadto regularne sprawdzanie baz dłużników pozwala monitorować swoją zdolność kredytową i reputację finansową. Negatywna historia kredytowa może utrudniać uzyskanie finansowania na zakup sprzętu AGD lub RTV, finansowanie samochodu, zakup nieruchomości czy prowadzenie działalności gospodarczej. Sprawdzanie swojego statusu pozwala utrzymać historię kredytową w dobrej kondycji i uniknąć potencjalnych problemów finansowych. Jeśli widnieją negatywne lub nieaktualne wpisy, wówczas warto wyczyścić bazy dłużników, aby podczas kolejnego sprawdzania zdolności kredytowej negatywny wpis nie był wzięty pod uwagę.
W Polsce funkcjonuje wiele instytucji zajmujących się gromadzeniem danych o dłużnikach. Do trzech głównych należą: Biuro Informacji Kredytowej (BIK), Biura Informacji Gospodarczej (BIG) oraz Krajowy Rejestr Długów (KRD), który działa na podobnych zasadach do BIG.
BIK — Biuro Informacji Kredytowej
Biuro Informacji Kredytowej (BIK) to najważniejsza instytucja zbierająca dane w ekosystemie finansowym, którą można porównać do agencji oceny ryzyka kredytowego. BIK odgrywa niezwykle istotną rolę, dostarczając informacji o zobowiązaniach kredytowych klientów – zarówno osób indywidualnych, jak i przedsiębiorstw. Dane te pochodzą od różnych instytucji finansowych, takich jak banki, Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe (SKOK-i) i firmy pożyczkowe udzielające drobnych pożyczek online na raty lub chwilówek .
BIK przechowuje informacje o kredytach, które były spłacane terminowo i te nazywane są danymi pozytywnymi. Ale równocześnie gromadzi również dane negatywne, które odnoszą się do zobowiązań, które nie były spłacane na czas lub pozostają nadal niespłacone. W ten sposób BIK tworzy ranking historii kredytowej danej osoby lub firmy, co jest istotne dla przyszłych wierzycieli, którzy chcą ocenić ryzyko udzielenia kredytu.
Zgodnie z przepisami każdy ma prawo do weryfikacji swojej historii kredytowej zgromadzonej w BIK. Jest to szczególnie ważne, gdy klient chce ubiegać się o nowy kredyt lub pożyczkę. Jeśli okaże się, że zgromadzone w bazie BIK informacje są niepoprawne lub nieaktualne, klient ma prawo wystąpić z wnioskiem o ich poprawienie. W takim przypadku instytucja finansowa, która przekazała nieaktualne dane do BIK, ma obowiązek je poprawić. Jest to standardowe zabezpieczenie chroniące klientów przed błędnymi informacjami, które mogłyby niekorzystnie wpłynąć na kalkulację zdolności kredytowej.
BIG — Biuro Informacji Gospodarczej
BIG, czyli Biuro Informacji Gospodarczej, to instytucja działająca w Polsce, której głównym celem jest gromadzenie, przechowywanie i udostępnianie na życzenie odpowiednich podmiotów informacji o osobach i przedsiębiorstwach znajdujących się w rejestrach dłużników. BIG gromadzi dane z różnych źródeł, nie tylko dotyczące osób, które nie spłacają rat kredytów lub pożyczek.
Wpisanie do BIG utrudnia danemu podmiotowi lub firmie podpisywanie innych umów czy zaciąganie kolejnych zobowiązań. Na podstawie ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 roku o udostępnianiu i wymianie informacji gospodarczych, BIG zajmuje się rozpowszechnianiem informacji gospodarczych, pozyskiwaniem i przetwarzaniem danych pochodzących z różnych rejestrów, oraz analizą wiarygodności różnych podmiotów gospodarczych.
Największą różnicą w porównaniu do BIK, do Biura Informacji Gospodarczej mogą zostać wpisane zarówno osoby fizyczne, jak i firmy, które nie wywiązały się z określonych zobowiązań finansowych, a ich dług przekracza określoną wartość i jest wymagalny od określonego czasu. Informacje gromadzone przez BIG obejmują między innymi dane o zobowiązaniach finansowych, takie jak zadłużenie, terminy spłat, regularność spłat, oraz stan spłaty rachunków za usługi takie jak dostarczanie energii elektrycznej, gazu czy wody.
BIG różni się od BIK (Biuro Informacji Kredytowej) m.in. tym, że BIK gromadzi również pozytywne informacje o historii kredytowej, podczas gdy BIG gromadzi wyłącznie negatywne informacje o dłużnikach.
KRD — Krajowy Rejestr Dłużników
Krajowy Rejestr Długów (KRD) to jedno z sześciu biur informacji gospodarczej działających w Polsce na podstawie Ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 roku o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. KRD jest firmą, która działa jako platforma do wymiany danych związanych z sytuacją finansową konsumentów i firm.
Działalność KRD polega na zbieraniu, przetwarzaniu i udostępnianiu informacji na temat zadłużenia osób prywatnych oraz przedsiębiorstw. KRD koncentruje się na danych o zaległościach i długach, nie udostępniając informacji o regularnych spłatach zobowiązań i historii kredytowej.
Dłużnik nie trafia automatycznie do rejestru. Musi być zgłoszony przez wierzyciela, na przykład, gdy zalega z opłatami, nie płaci alimentów, rat kredytu czy pożyczki. Wpisy na listę KRD mogą trafić zarówno konsumenci, jak i przedsiębiorstwa, pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów, które są różne dla obu grup.
Sprawdzenie danych w KRD jest możliwe za pośrednictwem oficjalnej strony krd.pl, jednak jest to usługa płatna. Jeśli dłużnik spłaci swoje zobowiązania, wierzyciel jest zobowiązany do usunięcia negatywnej informacji o dłużniku z rejestru KRD. W sytuacji, gdy konsument lub firma znajduje się na liście KRD pomimo braku zobowiązań, można zwrócić się do wierzyciela o złożenie wniosku do KRD o usunięcie danych z rejestru.
W KRD nie gromadzi się historii spłaconych zobowiązań, które przez jakiś czas były zaległe. Jeśli dłużnik nie spłaci swoich zobowiązań, informacje o tym mogą znajdować się w rejestrze nawet przez 10 lat.
Pozostałe rejestry i bazy dłużników
Istnieją różne oficjalne rejestry dłużników działające na bazie Biur Informacji Gospodarczej (BIG), zgodnie z Ustawą z dnia 9 kwietnia 2010 roku o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Niezależnie od nazwy – czy to KRD, ERIF, RDN czy inne – wszystkie działają na tych samych zasadach.
Proces zbierania i przetwarzania danych przez te biura jest identyczny jak w przypadku Biuro Informacji Gospodarczej. Głównym punktem działalności pozostałych rejestrów i baz dłużników są dane dotyczące zaległości i długów, które dają informacje o nierzetelnych spłatach zobowiązań oraz historii kredytowej danej osoby.
Warto jednak zauważyć, że Biura Informacji Gospodarczej zazwyczaj nie gromadzą danych o zobowiązaniach, które przez jakiś czas były zaległe, ale zostały już spłacone. Jeżeli jednak dłużnik nie wywiąże się ze swoich zobowiązań, informacje na ten temat mogą pozostać w rejestrach nawet przez 10 lat.
Czy można usunąć negatywny wpis z BIK?
Istnieje wiele możliwości, które umożliwiają złożenie wniosku o usunięcie lub korektę danych w BIK. Aby jednak skutecznie wyczyścić dane z bazy dłużników, pierwszym krokiem jest całkowite spłacenie zobowiązania. Następnie, należy wystosować pismo o cofnięcie zgody na przetwarzanie danych osobowych przez instytucję finansową, która dokonała wpisu do rejestru dłużników.
Większość serwisów utrzymuje, że możliwe jest cofnięcie zgody na przetwarzanie danych osobowych jedynie w przypadku terminowej i całkowitej spłaty należności.
Jednakże takie twierdzenie nie jest do końca zgodne z prawdą, gdyż wystarczy zmiana dokumentu tożsamości, aby unieważnić przetwarzanie danych osobowych przez wierzyciela. W takim wypadku, instytucja finansowa na wniosek osoby, która chce zakończyć przetwarzanie informacji, musi dokonać korekty w bazie dłużników, ponieważ przetwarzane były nieaktualne dane osobowe.
Kolejnym sposobem na usunięcie danych z bazy dłużników jest upływ czasu. Jeżeli minęło co najmniej 5 lat od zaległej spłaty kredytu, możemy złożyć wniosek do instytucji finansowej o usunięcie negatywnego wpisu. Wówczas wierzyciel ma obowiązek usunięcia negatywnego wpisu, który już nie będzie brany pod uwagę przy ocenie zdolności kredytowej.
Innym powodem, dla którego czyszczenie BIK może okazać się konieczne, są nieprawdziwe dane. Wniosek o korektę lub usunięcie składamy zawsze w instytucji, która przekazała nasze dane do BIK. BIK wprowadza zmiany tylko na podstawie pisemnego zgłoszenia od tej instytucji, która dokonała wpisu. Samodzielnie nie ma możliwości usunięcia negatywnego wpisu z bazy dłużników.
Również, nie ma co ukrywać; na rynku istnieją firmy oferujące pomoc w czyszczeniu negatywnych informacji z rejestrów. Jednakże takie firmy często naliczają za czyszczenie baz dłużników wysokie opłaty, a osoby, które nie do końca rozumieją mechanizmy funkcjonowania baz dłużników, zgadzają się na ich warunki, nie zdając sobie sprawy, że mogą dokonać tego samego samodzielnie i całkowicie za darmo.
Co jeśli negatywne wpisy nie dotyczą mojego długu?
To sytuacja, która nie zdarza się zbyt często, lecz nie jest niemożliwa. Przede wszystkim, powinno się zwrócić do danej instytucji, która dokonała wpisu z prośbą o przedstawienie podstawy prawnej wpisania do bazy dłużników. Alternatywnie, można skontaktować się z rejestrem BIG, KRD, czy innym podmiotem prowadzącym bazę i zgłosić błąd. Proces usuwania negatywnego wpisu może trwać około 4 tygodnie, ponieważ BIG czy KRD ma obowiązek skontaktować się z wierzycielem, który dokonał wpisu, aby następnie wierzyciel mógł przedstawić dokumenty potwierdzające decyzję dodania negatywnego wpisu.
